2022-13 Kur Korumalı Mevduatta Kv İstisna Uygulama Usul Ve Esasları Belirlendi

KUR KORUMALI MEVDUATTA KV ISTISNA UYGULAMA USUL VE ESASLARI BELIRLENDI  

Konu ve Kapsam

7352 sayili Kanunun 2’nci maddesi ile KVK’na eklenen geçici 14’üncü maddeyle, TL’ye mevduata dönüsümden elde edilen kazançlara istisna uygulamasina iliskin 19 No.lu KV GT 11.02.2022 tarih ve 31747 sayili Resmî Gazete’de yayimlanmistir.

Bu sirkülerimizde söz konusu kur korumali mevduatta kurumlar vergisi istisna uygulamasina iliskin usul ve esaslari belirleyen 19 no.lu KV GT açiklamalarina yer verilmistir.

1. ISTISNA UYGULAMASININ GENEL ÇERÇEVESI

Tam veya dar mükellef ayirimi olmaksizin kurumlar vergisi mükellefleri ile bilanço esasina göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinden, 31.12.2021 tarihli bilançolarinda kayitli bulunan yabanci paralarini ve altin hesaplarini, 4. Geçici vergilendirme dönemine iliskin beyannamenin verilme tarihine (17.02.2022-bu tarih dahil) kadar 1211 s. Kanunun ilgili hükmü kapsaminda açilan TL mevduat veya katilma hesaplarina aktararak Türk lirasina dönüstürenlerin;

• Yabanci paralarin dönem sonu degerlemesinden kaynaklanan kur farki kazançlarinin 1/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasindaki döneme isabet eden kismi ile

• 2021 yili dördüncü geçici vergi dönemine iliskin beyannamenin verilme tarihine kadar (17 Subat 2022) Türk lirasina çevrilen hesaplarla ilgili olusan kur farki kazançlari ile söz konusu hesaplardan dönem sonu degerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr paylari ile diger kazançlari

kurumlar vergisinden istisna olacaktir:

2) UYGULAMANIN ESASLARI

1211 s. Kanunun ilgili hükmü kapsaminda açilmasi (en az 3 ay[1] vadeli Türk lirasi mevduat ve katilma hesaplari seklinde) sartiyla TL mevduat hesabindaki, Türk Lirasina dönüsümün 7352 s. Kanun’un yayim tarihi (20.01.2022) den önce olmasi bu istisnadan yararlanmaya engel degildir. Bu noktada 4. Çeyrege isabet eden (01.10-31.12/2021) kur farki geliri yine istisnadan yararlanacaktir.

31.12.2021 tarihli bilançoda yer alsa da 01.10.2021 tarihinden önceki dönemlere iliskin dönem sonu degerlemesinden kaynaklanan kur farki kazançlari bu istisna kapsaminda degerlendirilmeyecektir.

  Istisnaya konu edilecek kur farki gelirinin tespitine münhasir olmak üzere, dönem içi döviz çikislarinda ve istisna tutarinin hesaplanmasinda ilgili hesaba giris sirasi esas alinacaktir.

  31.12.2021 tarihli bilançonun “Bankalar Hesabinda” yer alan yabanci paralarin birden fazla döviz tevdiat hesabindan olusmasi halinde KVK’nun Geçici 14’üncü maddesi ve TCMB’nin ilgili mevzuati çerçevesinde dönüstürülebilen döviz cinslerine iliskin döviz tevdiat hesaplari istisna tutarinin belirlenmesinde birlikte dikkate alinacaktir. Istisna hesabinda ayni döviz cinsinden döviz tevdiat hesaplari birlikte dikkate alinacagindan, bu hesaplar arasinda yapilan aktarma islemlerinin giris çikis olarak degerlendirilmeyecegi tabiidir.

Bu noktada mükellefin 31/12/2021 tarihli bilançosunda mevcut iki ayri döviz tevdiat hesabinda dönem sonu degerlemesinden kaynaklanan kur farki kazançlarinin istisna uygulanacak kismi hesaplanirken olusan kur farklari toplanacaktir, bir hesaba iliskin kur farki geliri diger hesapta olusan kur farki zarari ile beraber degerlendirilecektir.

Mükellefler tarafindan, 31/12/2021 tarihli bilançolarinda yer alan yabanci paralarinin sadece bir kisminin bu düzenleme kapsaminda Türk Lirasi mevduat veya katilma hesabina dönüstürülmesi halinde, dönem sonu (31/12/2021) itibariyla kur farki degerlemesinden dogan kambiyo karinin istisna uygulanacak kismi, Türk Lirasina dönüstürülen yabanci paralarin mükellefin 31/12/2021 tarihli bilançosunda yer alan yabanci para hesabina[2] orani [(“Dönüsüm orani = Dönüstürülen yabanci para tutari (TL) / Yabanci para bakiyesi (TL)”] dikkate alinmak suretiyle tespit edilecektir. Örnegin iki hesaptan sadece birinin (ABD Dolari) dönüstürülmesi durumunda da dönüstürülen hesabin TL karsiligi (ABD Dolari hesabinin TL karsiligi), toplam yabanci para bakiyesine (ABD Dolari ve Avro hesaplarinin toplam TL karsiligi) oranlanacaktir.

3) Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüstürülen altin hesabi ile islenmis ve hurda altin karsiligi altin hesabi bakiyelerinden elde edilen kazançlarda istisna

Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2021 tarihli bilançolarinda yer alan altin hesabi ile bu tarihten sonra açilacak islenmis ve hurda altin karsiligi altin hesabi bakiyelerini 2022 yili sonuna kadar Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüsümün desteklenmesi kapsaminda dönüsüm fiyati üzerinden Türk Lirasina çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirasi varligi Kanunda öngörülen süre ve sekilde Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarinda degerlendirmeleri durumunda;

• Altin hesabi ile islenmis ve hurda altin karsiligi altin hesabi bakiyelerinin Türk Lirasi mevduat veya katilma hesabina dönüstügü tarihte dogan kazançlar,

• Söz konusu Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarinin vadelerinden önceki tarihte sona eren geçici vergilendirme dönemleri dahil olmak üzere dönem sonlari itibariyla tahakkuk eden faiz ve kâr payi gelirleri ile

• Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarindan vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payi gelirleri ile diger kazançlar

kurumlar vergisinden istisna tutulacaktir.

Buna göre, mükelleflerin gerek 31/12/2021 tarihli bilançolarinda yer alan altin hesaplari gerekse bu tarihten sonra açilacak olan islenmis ve hurda altin karsiligi altin hesabi bakiyeleri ile ilgili olarak, istisnanin uygulanabilmesi için altin varliklarinin 2022 yili sonuna kadar Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüsümün desteklenmesi kapsaminda dönüsüm fiyati üzerinden Türk Lirasina çevrilmesi ve bu suretle elde edilen Türk Lirasi varliklarin Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarinda degerlendirilmesi gerekmektedir.

4) ÖZELLIK ARZ EDEN HUSUSLAR

a) 17.02.2022 Tarihinden Sonra TL Dönüsümünün Saglanmasi Durumunda Istisna uygulamasi

Kurumlarin 31.12.20221 tarihli bilançolarinda kayitli olan yabanci paralarini 17 Subat 2022 tarihinden sonra ancak 31.12.2022 sonuna kadar Türk lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüsümün desteklenmesi (1211 s. Kanun) kapsaminda dönüsüm kuru üzerinden Türk lirasina çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirasi varligi, geçici 14. maddede öngörülen süre ve sekilde Türk lirasi mevduat ve katilma hesaplarinda degerlendirmeleri durumunda;

– Yabanci paralarin Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina aktarildiklari tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin basindan, Türk Lirasi mevduat ve katilma hesabinin açilis tarihine kadar olan döneme iliskin kur farki kazançlari,

– Söz konusu Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarinin (vadesinden önceki tarihte sona eren geçici vergilendirme dönemleri dahil olmak üzere) dönem sonlari itibariyla tahakkuk eden faiz gelirleri ve kar paylari ile

– Bu hesaplardan vade sonunda elde edilen faiz ve kar payi gelirleri ile diger kazançlar

kurumlar vergisinden istisna tutulacaktir.

b) Özel Hesap Döneminde 5520 s. KVK Geçici Madde 14 Uygulamasi

Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmis olan mükellefler tabi olduklari özel hesap dönemine bakilmaksizin, 31/12/2021 tarihine iliskin olarak düzenleyecekleri bilançolarinda yer alan yabanci paralarini öngörülen süre ve sekilde Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüstürmeleri halinde, Türk Lirasina dönüstürülen yabanci paralarin 31/12/2021 tarihinin içinde bulundugu geçici vergilendirme döneminin sonu itibariyla degerlemesinden dogan kazançlari için kurumlar vergisi istisnasindan yararlanabileceklerdir.

Söz konusu mükellefler, 31/12/2021 tarihi itibariyla çikaracaklari bilançolarinda yer alan yabanci paralari için bu tarihin içinde bulundugu geçici vergilendirme dönemini takip eden tarihten Türk Lirasi mevduat ve katilma hesabinin açilis tarihine kadar olan dönem için ayni istisnadan yararlanabileceklerdir.

c) Vade Sonunda Kur Farkinin Ödenmesi

Vade sonunda hesap sahibinin döviz bazinda anaparasi her kosulda korunacaktir. Katilim hesaplarinda katilim bankaciligi esaslari geçerli olacaktir.

Vade sonu kurunun;

Dönüsüm kurundan düsük olmasi durumunda banka tarafindan hesap sahibine anapara + faiz/kâr payi ödenecektir.

 Dönüsüm kurundan yüksek olmasi durumunda;

• Faiz/kâr payi tutari kur farkindan yüksekse (Faiz/kâr payi tutari > kur farki) banka tarafindan hesap sahibine anapara + faiz ve katilma hesabi sahibine katilma hesabi bakiyesi ödenecektir.
• Faiz/kâr payi tutari kur farkindan düsükse (Faiz/kâr payi tutari < kur farki) banka tarafindan hesap sahibine anapara + faiz/kâr payi + “kur farki – faiz/kâr payi” tutari ödenecektir.

d) Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina dönüstürülen yabanci paralara ve altin hesaplarina iliskin olarak istisna uygulanabilecek dönemlerde dogan zararin durumu

5520 s. Kanun’un “Istisnalar” baslikli 5’inci maddesinin üçüncü fikrasi uyarinca, kurumlarin kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarina iliskin giderlerinin veya istisna kapsamindaki faaliyetlerinden dogan zararlarinin, istisna disi kurum kazancindan indirilmesi kabul edilmemektedir.

Ancak, bu maddede öngörülen süre ve sekilde dönüsüm kuru/fiyati üzerinden Türk Lirasi mevduat ve katilma hesaplarina çevrilen yabanci paralar ile altin hesaplarina iliskin olarak bu istisnayla sinirli olmak üzere Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fikrasi hükmü uygulanmayacaktir.

e) Türk Lirasi mevduat ve katilma hesabindan vadeden önce çekim yapilmasi durumu

Türk Lirasi mevduat ve katilma hesabindan vadeden önce çekim yapilmasi durumunda 5520 s. Kanun geçici 14’üncü maddesi kapsaminda yararlanilan kurumlar vergisi istisnasi nedeniyle zamaninda tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyai cezasi uygulanmak suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunacaktir.

SAYGILARIMLA

Yusuf ÖZER

YMM-Bagimsiz Denetçi

Vergi Hukuku ve Uygulamalari Bilim Uzmani