vergide gündem
VERGİDEGÜNDEM
ÖNSÖZ
Vergide Gündem Dergimizin Ocak -Şubat /2023 sayısında
- Nakit sermaye artırımı üzerinden hesaplanan faiz indiriminde dikkate alınacak oran
- Yurt dışı kaynaklı dövizlerin bankaya satılmasında döviz dönüşüm desteği
- 31/12/2022 tarihli bilançolarda yer alan dövizlerin KKM hesaplarına dönüşümüne kurumlar vergisi istisnası uygulaması
- Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi
- İlave Destek Sağlanacak Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerine İlişkin Karar
- 7431 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
- Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremden Etkilenen Yerler İçin Mücbir Sebep Hali İlan Edildi (08.02.2023)
- Yabancı paraların 31.12.2022 tarihi itibarıyla yapılacak değerlemelerine esas oluşturacak kurlarının belirlendiği 548 nolu VUK Tebliği yayımlanmıştır. (08.02.2023)
- Deprem nedeniyle yapılan bağış ve yardımların vergi mevzuatı karşısındaki durumuna ilişkin duyuru yayımlandı (09.02.2023)
- Depremden etkilenen illerde yapılan akaryakıt satışlarındaki belge düzeni hakkında duyuru yayımlanmıştır. (10.02.2023)
- Depremzedelere verilecek bedelsiz barınma hizmetlerinin vergisel sonuçları ile depremden etkilenen illerimizde yapılan akaryakıt satışlarındaki belge düzeni hakkında 150 seri no.lu VUK sirküleri yayımlandı. (13.02.2023)
- Deprem nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen ellerdeki meslek mensuplarıyla deprem tarihi itibarıyla aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan ve mücbir sebep ilan edilen yerler dışındaki mükelleflerin durumuna ilişkin duyuru yayımlanmıştır. (14.02.2023)
- Prefabrik yapı ve konteynerlerin tesliminde uygulanacak KDV oranı belirlenmiştir. (14.01.2023)
- Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık payları üzerinden yapılacak tevkifat oranı yeniden belirlenmiştir. (14.02.2023)
- Vergi mevzuatı yönünden bağış ve yardımlar rehberi yayımlanmıştır. (16.02.2023)
- Deprem Nedeniyle Hizmet Binaları Zarar Gören Vergi dairelerinin faaliyetlerini yerine getirileceği yerler hakkında duyuru yayımlanmıştır. (16.02.2023)
- Türkiye-Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA III) Çerçeve Anlaşması Tebliğ taslağı hazırlanmıştır. (16.02.2023)
- Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Elazığ ilinde de deprem tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan edilmiştir. (16.02.2023)
- Kamu kurum ve kuruluşlarının, Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler kapsamında ülke genelinde 31.07.2023 tarihine kadar yapacakları ödemelerde vergi borcu yoktur yazısını aramayacaklarına yönelik Tahsilat Genel Tebliği yayımlanmıştır. (17.02.2023)
- Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerde gelir vergisi istisna rehberi yayınlandı. (17.02.2023)
Anlatım, açıklama ve paylaşım konusu yapılmıştır.
Yoğun ve stresli çalışma hayatınıza katkı yapması ümidiyle hazırladığımız dergimizin siz değerli mükelleflerimize fayda sağlamasını ve bir sonraki sayımızda tekrar buluşmayı diliyoruz.
Yeminli Mali Müşavir & Bağımsız Denetçi
(Mali Hukuk ve Uygulamaları Bilim Uzmanı)
Nakit Sermaye Artırımı Üzerinden Hesaplanan Faiz İndiriminde Dikkate Alınacak Oran
TCMB internet sitesinde, 2022 yılı için %13,54 olarak açıklanan faiz oranı; %13,47 olarak güncellenmiştir.
Buna göre, 2022 yılı için nakit sermaye artırımları üzerinden hesaplanan faiz indirimi uygulamasında TCMB tarafından revize edilen %13,47 oranının kullanılması gerekmektedir
Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerin Bankaya Satılmasında Döviz Dönüşüm Desteği
“Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ” 26 Ocak 2023 Tarihli ve 32085 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
Söz konusu tebliğ, firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin Merkez Bankasına satılması ile Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi halinde firmalara sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
ilgili destek uygulamasının;
- Yurt dışı kaynaklı dövizlerini Merkez Bankasına satan firmalar,
- Yurda getirilen yurt dışı kaynaklı dövizin en az yüzde 40’ını Merkez Bankasına satma zorunluluğu olan firmalar
açısından iki farklı şekilde düzenlendiği görülmektedir
1) Yurt dışı kaynaklı dövizlerin Merkez Bankasına satılmasında döviz dönüşüm desteği sağlanması
Firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, Merkez Bankasınca belirlenecek süre boyunca döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği ödenecektir.
Banka aracılığıyla Merkez Bankasına yapılan satış esnasında bu kapsamda alınan taahhütler için hesaplanan döviz dönüşüm desteği tutarı Merkez Bankasınca firmaya ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacaktır.
2) Yurt dışı kaynaklı dövizlerin Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinde döviz dönüşüm desteği sağlanması
İhracat Genelgesinin ek 1 inci maddesi uyarınca, 18.04.2022 tarihinden itibaren, İBKB’ye veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin en az %40’ı İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılması zorunludur.
Söz konusu tebliğde, yurda getirilen yurt dışı kaynaklı dövizin en az yüzde 40’ı Merkez Bankasına satıldıktan sonra getirilen dövizin kalan kısmının dönüşüm kuru üzerinden Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi ve Merkez Bankasınca belirlenecek süre boyunca Merkez Bankasına satılan tutardan daha fazla döviz alımı yapmama taahhüdünde bulunulması şartıyla, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın yüzde 2’si kadar döviz dönüşüm desteği sağlanacaktır.
31/12/2022 Tarihli Bilançolarda Yer Alan Dövizlerin KKM Hesaplarına Dönüşümüne Kurumlar Vergisi İstisnası Uygulanması
“5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14 üncü Maddesinin Dördüncü Fıkrasında Yer Alan İstisnanın, Kurumların 31/12/2022 Tarihli Bilançolarında Yer Alan Yabancı Paralar İtibarıyla da Uygulanması Hakkında Karar 26 Ocak 2023 Tarihli ve 32085 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
Cumhurbaşkanı’na Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14 üncü maddesinin 4 üncü fıkrasında düzenlenen istisna hükmünü uzatma yetkisi verilmiştir.
Bu Karar ile Cumhurbaşkanı kendisine verilen yetkiyi kullanarak 31/12/2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paraların dönüşümünde de söz konusu istisnanın uygulanabilmesi sağlanmıştır.
Buna göre, 31/12/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2023 yılı sonuna kadar en az üç ay vadeli KKM hesaplarına dönüştüren kurumlar, dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları (destek ödemeleri) kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
Ayrıca KVK’nin geçici 14 üncü maddesinin 4 üncü fıkrası kapsamında uygulanan istisna kur farklarını kapsamadığından, bu kapsamdaki dövizlerin KKM hesaplarına dönüşümünde kur farkı geliri oluşursa söz konusu kur farkı kazançları kurumlar vergisine tabi olacaktır.
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi
“Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi” 27/1/2023 tarihinde TBMM’ye sunulan kanun teklifinde özetle;
- Kesinleşmiş alacaklara
- Kesinleşmemiş veya dava safhasında alacaklara
- İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan vergilere
- Matrah artırımına
- İşletme kayıtlarının düzeltilmesine
- Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisinin %100’e çıkarılmasına,
- Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrası da indirimine imkân tanınmasına,
- Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisnası tutarının artırılmasına
- Boru hatları veya elektrik telleri ile taşman ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisinin, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilmesine,
İlişkin düzenlemelere yer verilmektedir.
Vergide Gündem
İlave Destek Sağlanacak Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerine İlişkin Karar
“Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde Ar-Ge ve Yenilik veya Tasarım Harcamalarının Kazancın Tespitinde İndirim Konusu Yapılması Hakkında Karar 10/1/2023 tarihli ve 32069 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Karara göre, 5746 sayılı Kanun kapsamında kurulan ve aşağıda belirtilen göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az %20 artış sağlayan Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde, o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik veya tasarım harcamalarının bir önceki
yıla göre artış tutarının %50’si, 31/12/2028 tarihine kadar, kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılacaktır.
- Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı.
- Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı.
- Uluslararası destekli proje sayısı.
- Ar-Ge merkezlerinde lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.
- Tasarım merkezlerinde lisansüstü dereceli tasarımcı sayısının toplam tasarım personeli sayısına oranı.
- Ar-Ge merkezlerinde toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı.
- Tasarım merkezlerinde toplam tasarımcı sayısının toplam tasarım personeli sayısına oranı.
- Ar-Ge veya tasarım faaliyeti sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı.
7431 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
“7431 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 13 Ocak 2023 Tarihli ve 32072 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
7431 Sayılı Kanun ile özetle aşağıdaki konulara ilişkin düzenleme yapmaktadır:
- İşverenleri desteklemek için 2016 yılından 2022 yılı sonuna kadar sağlanan asgari ücret desteğinin, 2023 yılı Ocak ila Haziran aylarını kapsayacak şekilde uzatılması ve destek tutarının 100 TL’den 400 TL ye çıkarılması,
- Yaşlılık/malullük/ölüm aylığı almakta olan emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında 3.500 TL olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarının 5.500 TL’ye yükseltilmesi,
- İşçi ve esnaf emeklileri ile bunlardan vefat edenlerin hak sahiplerine ödenen gelir ve aylıklara 2023 yılının ilkyarısı için yapılacak zam oranının yüzde 15,4’ten yüzde 30’a çıkarılması,
- Koronavirüs salgını sebebiyle yapılan kısa çalışma ödemelerinde hatalı işlemlerden dolayı hizmetleri Sosyal Güvenlik Kurumuna eksik bildirilen sigortalılar için yeniden beyanname verme hakkının getirilmesi,
- Ülkemizde yapılması planlandığı halde Koronavirüs salgını nedeniyle gerçekleştirilemeyen 2021 yılı UEFA Şampiyonlar Ligi Finali için sağlanan KDV
gelir ve kurumlar vergisi istisnasının bu kez UEFA kararı ile ülkemizde yapılacak olan 2023 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için geçerli olması,
Kamuda çalışan memur ve sözleşmeli personele 6. Dönem Toplu İş Sözleşmesi gereğince 2023 Ocak-Haziran dönemi için yapılması gereken %16,48 olarak uygulanacak toplam zam oranının %30 olarak uygulanması.
KAHRAMANMARAŞ’TA MEYDANA GELEN DEPREMDEN ETKİLENEN YERLER İÇİN MÜCBİR SEBEP HALİ İLAN EDİLDİ
06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda, söz konusu illerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 06.02.2023 ila 31.07.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep hali süresince,
- verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,
- bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri,
- deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi,
- 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksit ödeme süresi,
- deprem tarihinden önce ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi uzatılmıştır.
Buna göre, mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile yukarıda ifade edilen diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecektir.
Bununla birlikte söz konusu yerlerde bulunan mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1 inci geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.
Ayrıca bu yerlerde bulunan vergi mükelleflerinin vergi borçları 02.10.2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuru yapmaları ve gerekli şartları da taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 aya kadar taksitlendirilecektir. (https://www.gib.gov.tr/hazine-ve-maliye-bakanligi-tarafindan-kahramanmarasta-meydana-gelen-depremden-etkilenen-yerler-icin)
16.02.2023 tarihinde yapılan duyuru ile 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Elazığ ilinde de deprem tarihi itibarıyla Bakanlığımız tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur. (https://www.gib.gov.tr/kahramanmaras-ilinde-meydana-gelen-depremden-etkilenen-elazig-ili-icin-ilan-edilen-mucbir-sebep)
21.02.2023 tarihinde yapılan duyuru ile 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Sivas İli gürün ilçesinde Bakanlığımız tarafından, mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur. (https://www.gib.gov.tr/kahramanmaras-ilinde-meydana-gelen-depremden-etkilenen-sivas-ili-gurun-ilcesinde-ilan-edilen-mucbir)
DEPREM NEDENİYLE YAPILAN BAĞIŞ VE YARDIMLARIN VERGİ MEVZUATI KARŞISINDAKİ DURUMU
09.02.3023 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesinde deprem nedeniyle yapılan bağış ve yardımların vergi mevzuatı karşısındaki durumuna ilişkin duyuru yayımlandı. Söz konusu duyuru ile şu açıklamalar yapılmıştır.
“Merkez üssü Kahramanmaraş ili olan depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması ve afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerimizce bağış ve yardımlar yapılmaktadır.
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanunun 89 uncu ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddeleri hükmü uyarınca, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı ilgili yıl vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilmektedir.
03.02.2021 tarihinde yayımlanan 3483 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, bu tarihten itibaren ülkemizde meydana gelebilecek depremler sonrası zarar gören afetzedeler için Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyaları yürütülmektedir. Bu kapsamda, Kahramanmaraş ili merkezli olan depremler için AFAD Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyası başlatılmıştır.
Ayrıca, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca, Türkiye Kızılay Derneğine yapılan nakdi bağışların tamamı da vergi matrahından indirilebilmektedir.
- Nakdi Bağış ve Yardımla
Depremlerden etkilenen afetzedeler için AFAD Başkanlığınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılabilecektir. Aynı şekilde, Türk Kızılay’ınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağışların tamamı da indirime konu edilebilecektir. Bağışların indirilebilmesi için ödemeye ilişkin banka dekontları yeterli olacaktır.
2. Ayni Bağış ve Yardımlar
Depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, işletmelerinde mevcut olan ya da dışarıdan temin edilen ihtiyaç malzemeleri de ayni olarak bağışlanabilmektedir. Ayni bağışlar; AFAD Başkanlığının kendisine yapılabileceği gibi AFAD’ın yönlendirdiği kamu kurum ve kuruluşlarına da yapılabilecektir. Bu kapsamda yapılan ayni bağışların tamamı, bağışa konu malların içeriğine ve ilgili kurumlarca teslim alındığına ilişkin belge düzenlenmesi kaydıyla, indirim konusu yapılabilecektir. Yine söz konusu kapsamda yapılan bağış ve yardımlarda KDV hesaplanmayacak ve bağışa konu mallara ilişkin yüklenilen KDV’ler de işletmeler tarafından indirim konusu yapılabilecektir.” (https://www.gib.gov.tr/deprem-nedeniyle-yapilan-bagis-ve-yardimlarin-vergi-mevzuati-karsisindaki-durumu-0)
- Gelir İdaresi Başkanlığınca 16.02.2023 tarihinde vergi mevzuatı yönünden bağış ve yardımlar rehberi hazırlanmış olup, söz konusu rehbere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/2023/456.pdf
DEPREMZEDELERE VERİLECEK BEDELSİZ BARINMA HİZMETLERİNİN VERGİSEL SONUÇLARINA İLİŞKİN SİRKÜLER YAYIMLANDI
09.02.2023 tarih 150 Seri Numaralı VUK Sirküleri ile Depremzedelere verilecek bedelsiz barınma hizmetine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğu hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, 213 sayılı Kanunun 227. maddesinde, “Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.” hükmü yer almakta olup, söz konusu kayıtların ise aynı
Kanunun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan veya Bakanlığımıza verilen yetkiye dayanılarak kullanılma zorunluluğu getirilen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, mezkûr Kanunun;
- 229. maddesinde, “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.”,
- 231. maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde, “5. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Hazine ve Maliye Bakanlığı; mal veya hizmetin nev’i, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, bu süreyi indirmeye ya da faturanın malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Bu süreler içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.”,
- 232. maddesinin birinci fıkrasında, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
- Serbest meslek erbabına;
- Kazançları basit usulde tesbit olunan tüccarlara;
- Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
- Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.”,
hükümleri yer almaktadır.
Yine aynı Kanunun 267. maddesinde; emsal bedelin tanımı yapıldıktan sonra nasıl hesaplanacağı ile hangi sıra ve esaslar dahilinde uygulanacağı üç bent halinde sayılmıştır.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
- 1 inci maddesinde Türkiye’de ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,
- 20. maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu ve bedelin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,
- 27. maddesinde, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu ve emsal bedeli ve emsal ücretinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunacağı
düzenlenmiştir.
Öte yandan, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 34. maddesinde otel, motel, tatil köyü, pansiyon, apart otel, misafirhane, kamping, dağ evi, yayla evi gibi konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmeti ile bu hizmetle birlikte satılmak suretiyle konaklama tesisi bünyesinde sunulan diğer tüm hizmetlerin (yeme, içme, aktivite, eğlence hizmetleri ve havuz, spor, termal ve benzeri alanların kullanımı gibi) konaklama vergisine tabi olduğu, vergiyi doğuran olayın bu hizmetlerin sunulması ile meydana geldiği ve söz konusu verginin matrahının verginin konusuna giren hizmetler karşılığında, katma değer vergisi hariç, her ne suretle olursa olsun alınan veya bu hizmetler için borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamı olduğu hüküm altına alınmıştır.
Konaklama Vergisi Uygulama Genel Tebliğinin “Matrah ” başlıklı V-A. bölümünde, tesisi işletenler ile yakınlarına, personeline veya üçüncü kişilere bedelsiz verilen konaklama hizmetinde matrah olarak emsal bedelin esas alınacağı açıklanmıştır.
Konu yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmiş olup, il AFAD müdürlükleri koordinasyonunda ilgili konaklama tesislerince depremzedelere verilecek olan bedelsiz barınma hizmetlerinin, afetin getirdiği olağanüstü şartlardan doğan bir zorunluluk gereği bedelsiz verileceği anlaşıldığından, bu hizmetlerde, emsal bedelin sıfır (bedelsiz) olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Buna göre, 6/2/2023 tarihli depremden etkilenen kişilere verilecek bedelsiz barınma hizmetleri için düzenlenecek faturalarda, işlemin mahiyetine ilişkin açıklamalara (6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremden etkilenen 10 ildeki vatandaşlara verilen bedelsiz barınma hizmetleri) yer verilmek ve barınma hizmet bedelinin sıfır (bedelsiz) olarak gösterilmek suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca emsal bedeli sıfır olan söz konusu hizmetler dolayısıyla katma değer vergisi ve konaklama vergisinin hesaplanmayacağı ve bu hizmetler nedeniyle barınma hizmeti verenlerce yapılan harcamaların gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği tabidir. (https://www.gib.gov.tr/node/167730)
KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ, KAHRAMANMARAŞ’TA MEYDANA GELEN DEPREMLER KAPSAMINDA ÜLKE GENELİNDE 31.07.2023 TARİHİNE KADAR YAPACAKLARI ÖDEMELERDE VERGİ BORCU YOKTUR YAZISINI ARAMAYACAKLARINA YÖNELİK TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANMIŞTIR.
17.02.2023 tarih ve 32107 sayılı Resmi Gazete’de Seri 1 Sıra No 15 numaralı Tahsilat Tebliği yayımlanmıştır. Buna göre Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’in Birinci Kısım, İkinci Bölüm, “V. Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları” başlıklı bölümünün (2) numaralı alt bölümünün sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu, 06.022023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler nedeniyle 31.07.2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılacak ödemeler için aranılmayacaktır.” (https://www.gib.gov.tr/node/167800)
TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ (SERİ B SIRA NO:17) YAYIMLANDI
Yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmek üzere 25.02.2023 tarih ve 32115 sayılı Resmi Gazete’de Seri B 17 Sıra No.lu Tahsilat Tebliği yayımlanmıştır. 6183 sayılı AATUHK’nun 48. maddesinin Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden 31.7.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılacak “borcun bulunmadığını gösterir belge talepleri” için
30.6.2007 tarihli ve 26568 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tahsilat Genel Tebliği Seri: A Sıra No: 1’in Birinci Kısım Dördüncü Bölümünün “I. Tecil” alt başlıklı bölümünün (9) numaralı bölümünün (e) bölümünde düzenlenmiş olan “tecil edilen borç tutarının %10’u ödenmedikçe ilgili tahsil dairesine borcu bulunmadığını gösteren yazının verilmemesi” şartının aranılmaması uygun görülmüştür. (https://www.gib.gov.tr/node/167995)
DEPREMDEN ETKİLENEN İLLERDE YAPILAN AKARYAKIT SATIŞLARINDAKİ BELGE DÜZENİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
10.02.2023 tarihinde GİB web sitesinde depremden etkilenen illerde yapılan akaryakıt satışlarındaki belge düzeni hakkında duyuru yayımlamış akabinde 09.02.2023 tarih 150 Seri No.lu VUK Sirküleri ile depremden etkilenen illerimizde yapılan akaryakıt satışlarındaki belge düzenine ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması ve afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması için, depremden etkilenen illerimizde yapılan akaryakıt satışlarındaki belge düzenine ilişkin olarak, aşağıda açıklanan şekilde işlem tesis edilmesi uygun görülmüştür.
- Seyyar Olarak Akaryakıt Satışı Yapılması Halinde
- Akaryakıt satışı yapılmasına imkân tanıyan üzerinde tank, pompa vb. tesisatı bulunan ancak ödeme kaydedici cihazlara bağlı olmayan seyyar istasyonlar veya tankerler aracılığıyla akaryakıt satışı yapılması durumunda;
- Akaryakıt satışı sonrasında 213 sayılı Kanunda yer alan belgelerden herhangi birinin düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup yapılan satışlar için gün sonunda “muhtelif müşteriler” ibareli bir fatura düzenlenebilecektir.
- Müşterinin kendisine yapılan satış işlemi için belge talep etmesi halinde ise, 213 sayılı Kanunun belge düzenine ilişkin hükümlerinde yazılı belgeler (fatura, perakende satış fişi gibi) kullanılabilecektir.
2. Akaryakıt İstasyonlarında Bidon, Varil Gibi Eşyalara Akaryakıt Satışı Yapılması Halinde
Akaryakıt istasyonlarında doğrudan taşıtlara yapılmayıp bidon, varil gibi eşyalara yapılan akaryakıt satışları için düzenlenecek fişlerde, ödeme kaydedici cihazların T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ya da plaka bilgisi alanına sadece “2” rakamının girilmesi yeterli olacaktır.
- Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihazların Çalışmaması Halinde
Akaryakıt istasyonlarında bulunan akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazların veya sistemin çalışmaması durumunda, akaryakıt satışı sonrasında 213 sayılı Kanunda yer alan belgelerden herhangi biri düzenlenmeyecek, ancak yapılan satışlar için gün sonunda “muhtelif müşteriler” ibareli bir fatura düzenlenecektir.
Diğer taraftan, müşterinin bu satış için belge talep etmesi durumunda ise, 213 sayılı Kanunun belge düzenine ilişkin hükümlerinde yazılı belgeler (fatura, perakende satış fişi gibi) kullanılabilecektir.
PREFABRİK YAPI VE KONTEYNERLERİN TESLİMİNDE UYGULANACAK KDV ORANI BELİRLENMİŞTİR
14.02.2023 tarih ve mük.32104 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6790 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile e 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına eklenen Geçici 10 uncu madde uyarınca;
prefabrik yapı ile konteynerlerin, 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile olağanüstü hal ilan edilen illerde kullanılmak üzere 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) afetzedeler ile Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin 1 inci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara tesliminde (kurulum ve montaj işleri dahil) KDV oranı %1 olarak belirlenmiştir.
(https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Cumhurbaskani_Karari/6790_kdv.pdf)
23.02.2023 tarih ve 32113 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6830 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı yukarıda belirtilen 6790 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla eklenen Geçici 10 uncu maddede değişiklik yapılmıştır. Söz konusu düzenleme sonrası anılan madde şu şekilde olmuştur.
“GEÇİCİ MADDE 10- (1) Prefabrik yapı ile konteynerlerin 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) tesliminde (kurulum ve montaj işleri dahil), 1 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.”
Bu Karar uyarınca, prefabrik yapı ile konteynerlerin 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) tesliminde (kurulum ve montaj işleri dahil) KDV oranı 23/2/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %1 olarak belirlenmiş, 6790 sayılı karardaki afetzedeler ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara teslimine dair sınırlamalar kaldırılmıştır.
45 SERİ NUMARALI KDV TEBLİĞİ YAYIMLANDI
25.02.2023 tarih ve 32115 sayılı Resmi Gazete’de KDV Uygulama Genel Tebliğinde değişiklik yapılmasına dair 45 seri numaralı Tebliğ yayımlanmıştır. Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Tebliğde yer alan açıklamalar aşağıda gösterilmektedir.
- Prefabrik Yapı ve Konteynerlerin teslimleri indirimli orana tabi işlemlerde iade uygulaması kapsamına alınmıştır.
45 Seri Numaralı tebliğ ile yapılan düzenleme şu şekildedir.
“Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (III/B-3.) bölümünün üçüncü paragrafı ile (III/B-3.2.5.) bölümünde yer alan “2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin 28, 29, 31 ve 34 üncü sırası” ibareleri “2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının geçici 10 uncu maddesi ve Karar eki (II) sayılı listenin 28, 29, 31 ve 34 üncü sırası” olarak değiştirilmiştir.”
KDV Uygulama Genel Tebliğinin bahsi geçen bölümleri aşağıdaki gibidir.
“3. İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Uygulaması
Bu yetki çerçevesinde, indirimli orana tabi konut ile 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin 28, 29, 31 ve 34 üncü sırası 24 kapsamındaki malların teslimlerinden doğan KDV iadelerinin, yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle talep edilmesi kaydıyla nakden yapılması uygun görülmüştür.
3.2.5. Yılı İçinde Nakden İade İşlemi
Tebliğin (III/B-3.) bölümünde açıklanan indirimli orana tabi konut ile 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin 28, 29, 31 ve 34. sırası kapsamındaki malların teslimlerinden doğan yılı içinde nakden iade tutarının hesaplanmasında Tebliğin (III/B-3.1.1.) bölümünde yer alan açıklamalar, iade taleplerinin yerine getirilmesinde ise Tebliğin (III/B-3.2.1.) bölümünde yer alan açıklamalar geçerlidir.”
Böylece 45 seri numaralı KDV Tebliği ile, bir önceki bölümde aktardığımız KDVK geç. Madde 10 çerçevesinde gerçekleşen montaj ve kurulum dahil prefabrik yapı ve konteyner teslimlerinden doğan KDV iadelerinin olup yıl içinde nakit iadesi mümkün hale gelmiştir.
2. Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremden Etkilenen İller İçin İlan Edilen Mücbir Sebep Döneminde KDV İade Uygulaması
6.2.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinde meydana gelen deprem felaketine ilişkin olarak, depremden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa ve Elazığ illeri ile Sivas ili Gürün ilçesinde Bakanlığımız tarafından mücbir sebep hali ilan edilmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda, söz konusu yerlerde deprem tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, bu mükellefiyetleri nedeniyle vergi kanunlarının uygulanması bakımından 6.2.2023 ila 31.7.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilmiştir.
Mücbir sebep hali süresince verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerin verilme süreleri uzatılmıştır.
Diğer taraftan, mücbir sebep kapsamında olsun veya olmasın, mükelleflerin KDV iade talebinde bulunabilmeleri için, söz konusu vergiye ilişkin beyannamelerin verilmesi ve bu beyannamelerde iadesi talep edilen KDV tutarının gösterilmesi gerekir.
Bu bakımdan, mücbir sebep kapsamında bulunan mükellefler KDV beyannamesi vermek ve gerekli belgeleri vergi dairesine ibraz etmek suretiyle mücbir sebep döneminde de KDV iade talebinde bulunabilir.
Öte yandan, mücbir sebep döneminde KDV iade taleplerinin yerine getirilmesinde, bu Tebliğin muhtelif bölümlerinde iade türleri itibarıyla belirlenen usul ve esaslar korunmakla birlikte, mücbir sebep ilan edilen dönemde yer alan KDV beyannamelerinin (uzayan) verilme tarihini takip eden aybaşına kadar yapılacak iade taleplerine (ATU ve ön kontrol raporuna dayalı iadeler hariç) istinaden KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilecek “KDV İadesi Kontrol Raporu”nda yer alan sonuçlar bakımından aşağıda belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda işlem tesis edilmesi uygun görülmüştür.
- Mahsuben iade talepleri;
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda olumsuzluk
- bulunmadığı tespit edilen tutarlar bakımından mahsuben iade talebi genel hükümlere göre yerine getirilir.
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın mahsuben iadesi;
- HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %12,5’i oranında,
- İTUS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %25’i oranında,
- HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranmayan iade taleplerinde % 50’si oranında, YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranan iade taleplerinde ise bu tutarın %120’si oranında
teminat verilmesi halinde yerine getirilir.
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda, mücbir sebep dışındaki, tespit edilen olumsuzluklara isabet eden mahsup talebi genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
Örneğin; HİS ve İTUS sertifikası bulunmayan (A) Ltd. Şti., Şubat/2023 dönemindeki ihracat teslimleri nedeniyle 28/3/2023 tarihinde verdiği KDV beyannamesinde 500.000 TL tutarında iade beyan etmiştir. (A) Ltd. Şti., standart iade talep dilekçesi ile 500.000 TL iade tutarının vergi borçlarına mahsubunu talep etmiş ve iade taleplerinde aranan belgeleri elektronik ortamda göndermiştir. KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda iadesi talep edilen tutarın 300.000 TL’lik kısmı için olumsuzluk tespit edilmemiş, 200.000 TL’lik kısmı için olumsuzluk tespit edilmiştir. Bu 200.000 TL’nin 150.000 TL’lik kısmı mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerin ilgili dönem KDV beyannamesini vermemiş olmasından kaynaklı olup, 50.000 TL’lik kısmı ise mücbir sebep kapsamında bulunmayan mükelleflerden (veya mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden mücbir sebep kapsamında olmayan dönemlerde) yapılan alımlara ilişkindir.
Bu durumda, (A) Ltd. Şti.nin Şubat/2023 dönemindeki ihracat teslimlerine ilişkin mahsuben iade talebinin olumsuzluk tespit edilmeyen 300.000 TL’lik kısmının genel hükümler çerçevesinde; olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden 150.000 TL’lik kısmının ise 75.000 TL teminat verilmesi halinde yerine getirilmesi mümkündür. Olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunmayan mükelleflerden (veya mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden mücbir sebep kapsamında olmayan dönemlerde) yapılan alımlara isabet eden 50.000 TL’lik kısmı genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
(A) Ltd. Şti.nin İTUS sertifikası sahibi olması halinde, olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden
150.000 TL’lik kısmı için 37.500 TL teminat verilmesi halinde, 150.000 TL tutarındaki mahsuben iade talebi yerine getirilir.
(A) Ltd. Şti.nin HİS sertifikası sahibi olması halinde, olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden 150.000 TL’lik kısmı için 18.750 TL teminat verilmesi halinde, 150.000 TL tutarındaki mahsuben iade talebi yerine getirilir.
- Nakden iade talepleri;
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda olumsuzluk bulunmadığı tespit edilen tutarlar bakımından nakden iade talebi genel hükümlere göre yerine getirilir.
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın nakden iadesi;
- HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %30’u oranında,
- İTUS sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %60’ı oranında,
- HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %120’si oranında
teminat verilmesi halinde yerine getirilir.
- KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda, mücbir sebep dışındaki, tespit edilen olumsuzluklara isabet eden nakden iade talebi genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
Örneğin; HİS ve İTUS sertifikası bulunmayan (B) A.Ş., Mart/2023 dönemindeki yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere yaptığı makine teslimleri nedeniyle 28/4/2023 tarihinde verdiği KDV beyannamesinde 800.000 TL tutarında iade beyan etmiştir. (B) A.Ş., standart iade talep dilekçesi ile bu tutarın nakden iadesini talep etmiş ve iade taleplerinde aranan belgeleri elektronik ortamda göndermiştir. KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama ve vergi dairesince yapılan kontroller sonucunda iadesi talep edilen tutarın 500.000 TL’lik kısmı için olumsuzluk tespit edilmemiş, 300.000 TL’lik kısmı için olumsuzluk tespit edilmiştir. Bu 300.000 TL’nin 100.000 TL’lik kısmı mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerin ilgili dönem KDV beyannamesini vermemiş olmasından kaynaklı olup, 200.000 TL’lik kısmı ise mücbir sebep kapsamında bulunmayan mükelleflerden (veya mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden mücbir sebep kapsamında olmayan dönemlerde) yapılan alımlara ilişkindir.
Bu durumda, (B) A.Ş.nin Mart/2023 dönemindeki bu teslimleri nedeniyle nakden iade talebinin olumsuzluk tespit edilmeyen 500.000 TL’lik kısmının genel hükümler çerçevesinde; olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden 100.000 TL’lik kısmının ise 120.000 TL tutarında teminat verilmesi halinde yerine getirilmesi mümkündür. Olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep
kapsamında bulunmayan mükelleflerden (veya mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden mücbir sebep kapsamında olmayan dönemlerde) yapılan alımlara isabet eden 200.000 TL’lik kısmı genel hükümler çerçevesinde değerlendirilir.
(B) A.Ş.nin İTUS sertifikası sahibi olması halinde, olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden 100.000 TL’lik kısmı için 60.000 TL teminat verilmesi halinde, 100.000 TL tutarındaki nakden iade talebi yerine getirilir.
(B) A.Ş.nin HİS sertifikası sahibi olması halinde, olumsuzluk tespit edilen kısmın mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerden yapılan alımlara isabet eden 100.000 TL’lik kısmı için 30.000 TL teminat verilmesi halinde, 100.000 TL tutarında nakden iade talebi yerine getirilir.Diğer taraftan, mücbir sebep halinin sona ermesini müteakip bu bölümde yer alan düzenlemelerden yararlanılan iade taleplerine ilişkin olarak KDVİRA sistemi tarafından yeniden sorgulama yapılarak rapor üretilir ve mükelleflerin mücbir sebep kapsamındaki dönemlere ilişkin nakden ve mahsuben iade talepleri bu raporlar dikkate alınarak vergi dairelerince genel hükümler çerçevesinde sonuçlandırılır.
- YMM raporlarının ibraz süresi ile eksiklik yazılarına cevap süresi;
6.2.2023 ila 31.7.2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edilen mükelleflerin KDV iade taleplerine ilişkin olarak (ATU kapsamındaki iadeler dahil) bu Tebliğde YMM raporlarının ibrazı için belirlenen sürenin mücbir sebep hali ilan edilen döneme isabet eden kısmı için bu süreler işlemez. Mücbir sebep halinin sona erdiği tarihten itibaren kalan süreler işlemeye devam eder
Örneğin; Gökalp Vergi Dairesi Müdürlüğü mükellefi (C) Ltd. Şti.ne ihracat teslimlerine ilişkin ATU kapsamında 12.1.2023 tarihinde KDV iadesi yapılmıştır. Bu iade nedeniyle 12.7.2023 tarihine kadar YMM raporu ibraz edilmesi gerekmektedir. Ancak, 6.2.2023 ila 31.7.2023 tarihleri arasında mükellef mücbir sebep kapsamında olduğundan ve YMM raporu ibraz süresi mücbir sebep dönemine isabet ettiğinden mükellefin YMM raporu ibraz süresi, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihten itibaren mücbir sebep dönemine isabet eden süre kadar uzayacaktır. Yani mükellef bu iadeye ilişkin YMM raporunu 4/1/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) ibraz edebilecektir.
Mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerin KDV iade taleplerine ilişkin olarak vergi dairelerince eksikliklerin tamamlanması için gönderilen yazılarda verilen sürenin mücbir sebep hali ilan edilen döneme isabet eden kısmı için bu süreler işlemez. Mücbir sebep halinin sona erdiği tarihten itibaren kalan süreler işlemeye devam eder.
Örneğin; Aksu Vergi Dairesi Müdürlüğü mükellefi (D) A.Ş.nin indirimli orana tabi işlemlerden kaynaklanan mahsuben iade talebine ilişkin tespit edilen eksiklikler nedeniyle vergi dairesince gönderilen yazıda 30 gün süre verilmiş ve yazı mükellefe 31/1/2023 tarihinde tebliğ edilmiştir. Mükellef 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında mücbir sebep kapsamında olduğundan ve eksikliklerin tamamlanmasına ilişkin cevap süresi mücbir sebep dönemine isabet ettiğinden bu süre 25/8/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzayacaktır.https://www.gib.gov.tr/node/167985
6.2.2023 TARİHİNDE KAHRAMANMARAŞ İLİNDE MEYDANA GELEN DEPREMLER NEDENİYLE 7256 VE 7326 SAYILI KANUNLARDA YER ALAN TAKSİT VE ÖDEME SÜRELERİ YENİDEN BELİRLENMİŞTİR
6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Bakanlığımızca 6/2/2023 ile 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) mücbir sebep hali ilan edilen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa İlleri ile Sivas İlinin Gürün İlçesindeki dairelere (alacaklı idarelere)
7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve/veya 7326 sayılı sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında yapılandırılan borcu bulunanların, mücbir sebep hallerinin devam ettiği süre içinde 7256 sayılı Kanunun 2 nci ve 4 üncü maddeleri ile 7326 sayılı Kanunun 2 nci, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci, 7 nci, 8 inci maddeleri ve 10 uncu maddesinin birinci, ikinci, üçüncü ve on üçüncü fıkraları kapsamında ödenmesi gereken taksitlerinin ödeme süreleri 6831 Karar sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yeniden belirlenmektedir.
Depremler nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki borçluların münhasıran bu yerlerdeki dairelere olan taksit ödeme süreleri aşağıdaki uzatılmıştır.
Mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki dairelere borçlu olanların mücbir sebep halinin başladığı tarih ile sona erdiği tarih arasına rastlayan anılan kanunlar kapsamında ödenmesi gereken taksitlerden (ödeme süresinin son günü mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe rastlayan taksitler dahil)
- birincisinin ödeme süresi mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen ayda,
- sonraki taksitlerin ödeme süreleri de bu ayı takip eden ikişer aylık dönemler halinde,
- 7256 sayılı Kanunun 3. Maddesinin 3/e bendi ile 7326 sayılı kanunun 9. Maddesinin 3/e bendine göre aylık taksitler halinde ödenmesi gereken taksitler ise mücbir sebep halinin sona erdiği tarihi izleyen aydan başlayarak aylık taksitler halinde
ödenmek üzere uzatılmıştır.
https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/CK6831.pdf
531 NO.LU VUK GT MD. 7/(1) NO.LU FIKRASININ (A) VE (B) BENDİ UYARINCA BELİRLENEN TEMİNAT SÜRELERİNİN UZATILMASINA İLİŞKİN SİRKÜLER YAYIMLANMIŞTIR
17.02.2023 tarih ve 151 seri numaralı VUK sirküleri yayımlanmıştır. VUK’nun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendindeki yetkiye dayanılarak, 531 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında teminat verme yükümlülüğü bulunan mükelleflerden, deprem nedeniyle mücbir sebep ilan edilen illerde bulunanların
anılan Tebliğin 7 nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bendi uyarınca vermeleri gereken teminatın verilme sürelerinin uzatılması bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
Deprem nedeniyle mücbir sebep ilan edilen illerdeki gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri ile katma değer vergisi yönünden mükellefiyeti bulunan adi ortaklıklardan, 531 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 7 nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca bu illerdeki 6/2/2023 tarihinden önce lisans almış ve teminat verme süresi bu tarihten sonra sona eren mükellefler ile (b) bendi kapsamındaki mükelleflerin teminat verme sürelerinin 31/8/2023 gününe (bu tarih dahil) kadar uzatılması uygun görülmüştür.
https://www.gib.gov.tr/node/167815/
TAM MÜKELLEF SERMAYE ŞİRKETLERİNİN İKTİSAP ETTİKLERİ KENDİ HİSSE SENETLERİ VEYA ORTAKLIK PAYLARI ÜZERİNDEN YAPILACAK TEVKİFAT ORANI YENİDEN BELİRLENMİŞTİR
193 s. GVK Mad. 94 dördüncü fıkrasında, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumda, bu hisse ve ortaklık paylarının iktisap bedeli ile itibari değeri arasındaki fark üzerinden, belli durumlarda %15 oranında kar payı stopajı yapılmasına yönelik düzenleme ihdas edilmiştir.
14/02/2023 tarihli ve 32104 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6791 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık payları üzerinden yapılacak tevkifat oranı %0 olarak belirlenmiştir.https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Cumhurbaskani_Karari/6791_gv.pdf
Mücbir sebep ilan edilen yerler dışında mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerin, ilan edilen mücbir sebep hali kapsamında olan meslek mensuplarıyla arasında deprem tarihi itibarıyla Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi bulunması durumunda;
Mücbir sebep hali süresince,
- verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerinin verilme süreleri,
- bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme
süreleri uzatılmıştır.
Buna göre, mücbir sebep halinin başladığı 06.02.2023 tarihinden mücbir sebep halinin sona ereceği 31.07.2023 (bu tarih dahil) tarihine kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15.08.2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler 31.08.2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecektir.
Ayrıca bu mükellefler tarafından, mücbir sebep hali süresi içerisinde verilmesi gereken 2023 yılı 1. geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannameleri verilmeyecektir.
İPTAL EDİLEN KAMU İHALESİ SONUCUNDA SÖZLEŞMEYE İLİŞİN DAMGA VERGİSİNİN RED VE İADE EDİLMEYECEĞİNE İLİŞKİN DAMGA VERGİSİ DÜZENLEMESİ ANAYASA MAHKEMESİNCE İPTAL EDİLDİ
Damga Vergisi Kanunu’nun I sayılı Tablosunun “Kararalar ve Mazbatalar” başlıklı II. Bölümünün 2. Fıkrasında aşağıdaki düzenleme yer almaktadır.
“2. (Değişik: 4/6/2008-5766/10 md.) İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (Ek hüküm: 15/7/2016-6728/28 md.) (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi red ve iade edilmez.)
28.02.2023 tarih ve 32118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 13.12.2022 tarih ve 2022/125 Esas Sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile yukarıda bahsi geçen Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi red ve iade edilmez “ hükmü Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesi ile iptal edilmiştir.
YABANCI PARALARIN 31.12.2022 TARİHİ İTİBARIYLA YAPILACAK DEĞERLEMELERİNE ESAS OLUŞTURACAK KURLARININ BELİRLENDİĞİ 548 NOLU VUK TEBLİĞİ YAYIMLANMIŞTIR
Vergi Usul Kanununun 280. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarının Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak borsada rayici olmayan yabancı paraların
31/12/2022 tarihi itibarıyla yapılacak değerlemelerine esas oluşturacak kurlar 08.02.2023 tarih ve 32098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 548 seri numaralı VUK Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
Tespit edilen kurlar, yabancı paralarla olan senetli ve senetsiz alacak ve borçların değerlemesinde de kullanılacaktır.
Bu şekilde yapılacak değerlemelerde efektif cinsinden yabancı paralar için efektif alış kuru (efektif alış kurunun bulunmaması halinde döviz alış kuru), döviz cinsinden yabancı paralar içinse döviz alış kuru uygulanacaktır.
2022 yılı sonu itibarıyla aşağıdaki linkte yer alan listede gösterilen kurlar uygulanacaktır.
SAYGILARIMLA
Yusuf ÖZER
YMM-Bağımsız Denetçi
Vergi Hukuku ve Uygulamaları Bilim Uzmanı
Vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem vergide gündem
