25 Nis 2018

TRANSİT REJİM KAPSAMINDA EŞYANIN DENİZ YOLUYLA BASİTLEŞTİRİLMİŞ ŞEKİLDE TAŞINMASI HAKKINDA

27.10.2018 tarihli ve 30578 sayılı Resmi Gazete’de, transit rejimi çerçevesinde eşyanın denizyolu ile basitleştirilmiş usulde taşınmasına ilişkin olarak uygulanacak usul ve esasları düzenleyene, 8 seri no.lu Gümrük Genel Tebliği yayımlanmıştır.

Basitleştirme İzni Kavramı ve Sağladığı Fayda

Tanım olarak basitleştirme izni, yurtdışından Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen veya Türkiye Gümrük Bölgesinden yurtdışı edilecek olan, konteynerle taşınan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içerisindeki deniz limanları arasında denizyoluyla taşınmasında kullanılmak üzere verilen, teminat vermeden ve gümrük vergisi ödenmeden ülkemizden eşya geçirilmesini sağlayan bir müessesedir.

Basitleştirme İzni Ba şvuru Koşulları

Eşyanın denizyolu ile taşınmasına ilişkin basitleştirme izni verilebilmesi için başvuru sahibinin sağlaması gereken genel koşulları Gümrük Yönetmeliği’nin 230. Maddesinde , özel koşulları ise bu Tebliğin 4. Maddesinde belirtilmiştir. Bunlar;

Genel Koşullar:

Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,

Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;

Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının %2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,

Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının %5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,

Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmaması.

Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga 7/1/1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 10/7/2003 tarihli ve 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanuna, 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle ilgili Kanuna muhalefetten kesinleşmiş ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması,

Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere; başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamı eşyayı transit etmesi veya ilgili basitleştirilmiş usul kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bilgi ve belgeleri sunması.

Başvuru sahibi tarafından, başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesindeki deniz limanları arasında denizyoluyla 500 konteyner kapsamı eşyanın transit edilmiş olması durumunda da, bu koşul sağlanmış olarak değerlendirilir.

Özel Koşullar:

Başvuru tarihi itibarıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü) tarafından verilmiş olan Gemi Acenteliği Yetki Belgesine sahip olmak,

Manifesto ve konşimento kayıtlarını elektronik ortamda tutmak ve bu bilgilerin gümrük idaresinin sistemine iletilebilmesi için gerekli elektronik altyapıya sahip olmak.

Eşyanın deniz yoluyla taşınması kapsamında basitleştirme izni verilebilmesi diğer koşulların yanı sıra başvuru tarihi itibarıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü) tarafından verilmiş olan gemi acenteliği yetki belgesine sahip olunması gerekecektir.

Başvuru Makamı ve Başvuruda İstenilen Belgeler

Eşyanın denizyolu ile taşınmasına ilişkin basitleştirme izni için başvuru yeri ve izin makamı Gümrükler Genel Müdürlüğü’dür.

Basitleştirmelerin kullanılmasına yönelik izin başvurusu, izin makamına yazılı olarak veya elektronik veri işleme tekniği kullanılarak yapılır. Başvuru sahibi verilen bilgi ve ekli belgelerin tam ve doğru olmasından sorumludur.

Genel ve özel koşulları karşılayan başvuru sahiplerinin ibraz etmesi gereken belgeler şöyledir:

Rejim hak sahibinin bağlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü bilgisi ile kuruluşa ilişkin şirket esas sözleşmesinin, şirket güncel adresinin, cari ortakların ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanların yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesi tarih ve sayılarını içerir liste,

Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının arşiv bilgilerini de içeren son bir ay içerisinde alınmış adli sicil kayıtları, bu kişilerden yabancı uyruklu olanların adli sicil kayıtlarını ibraz edememeleri halinde, Ek-52’de yer alan taahhütname ile birlikte geçerli pasaportlarının yeminli tercümesi,

Vergi mükellefi olduğuna ve vergi borcu bulunmadığına ilişkin ilgili vergi dairesinden son bir ay içerisinde alınmış yazı,

Firmayı temsile yetkili kişilerin imza sirkülerleri,

Bu Tebliğin Ek-1’de yer alan örneğe uygun olarak doldurulmuş denizyolu basitleştirmesi için başvuru formunu,

Şirketi temsile yetkili kişilerce imzalanmış bu Tebliğin Ek-2’de yer alan beyan ve taahhüt metnini,

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü) tarafından verilmiş olan Gemi Acenteliği Yetki Belgesinin bir örneğini,

Sunması gerekir.

Basitleştirme İzin Belgesi ve İşleyişi

Türkiye Gümrük Bölgesine denizyoluyla getirilen ve giriş gümrük idaresinden Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde bir başka gümrük idaresine denizyoluyla sevk edilecek eşyaya ilişkin olarak giriş özet beyanda bu yönde bilgiye yer verilir.

Eşyanın hareket gümrük idaresinden varış gümrük idaresine sevkinde basitleştirme izni çerçevesinde işlem yapılabilmesi için;

a) Taşımayı gerçekleştiren gemi acentesinin vergi numarası,

b) Taşımanın gerçekleştirileceği geminin IMO ve sefer numarası,

c) Hareket tarihi,

ç) Hareket ve varış gümrük idareleri,

d) Konşimento numaraları,

geminin hareketine kadar izin sahibi tarafından gümrük idaresinin sistemine elektronik veri değişimi sistemi ile iletilir ve konşimento bilgileri,

a) Serbest dolaşımda olmayan eşya için “T” kodu,

b) Serbest dolaşımda olmayan ve daha önceki bir sefer ile taşınan eşyanın devamı niteliğindeki eşya için “TD” kodu,

c) İhracata konu eşya için “X” kodu,

ç) İhracata konu olan ve daha önceki bir sefer ile taşınan eşyanın devamı niteliğindeki eşya için “XD” kodu,

kullanılarak eşyaya ilişkin özet beyan ya da beyanname kayıtları ile ilişkilendirilir. Söz konusu bilgilerin gümrük idaresinin sistemi tarafından kabul edilmesi ile birlikte izin sahibine kayıt numarası bilgisi iletilir.

Basitleştirme izni kapsamında taşıma yapmak üzere bu Tebliğin 7. Maddesindeki yer alan bilgileri gümrük idaresinin sistemine elektronik olarak ileten izin sahibi, taşıma işlemleri için rejim hak sahibi olur.

İzin sahibi tarafından gümrük idaresinin sistemine iletilen bilgilerde değişiklik yapılmak istenirse, hareket gümrük idaresince sistemde gerekli işlemler ikmal edilinceye kadar, değişiklik bilgileri ilgili kayıt numarası kullanılarak gümrük idaresinin sistemine elektronik veri değişimi sistemi ile iletilir.

Hareket gümrük idaresince, basitleştirme izni kapsamında sevk edilecek eşyaya ilişkin kontroller, bu Tebliğin 7 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarındaki bilgilerin giriş özet beyan ya da beyanname kayıtları, elektronik ortamdaki manifesto bilgileri ve konşimentolarla karşılaştırılması suretiyle gerçekleştirilir. Yapılan kontroller neticesinde herhangi bir uygunsuzluğun tespit edilmemesi halinde, ikinci fıkrada belirtilen kayıt numarası üzerinden sistemdeki işlemler ikmal edilir. Yapılan kontroller neticesinde bilgilerin yanlış beyan edildiğinin ya da bu bilgilerin giriş özet beyan ya da beyanname kayıtları ile ilişkilendirilmesinde hata yapıldığının tespit edilmesi halinde, sistemdeki işlemler ikmal edilmeden önce izin sahibinin söz konusu bilgileri düzeltmesine izin verilir.

Hareket gümrük idaresi, risk analizlerinden de yararlanmak suretiyle, gerekli gördüğü hallerde beyanı kontrol veya eşyayı muayene edebilir ve bu amaçla manifesto ve manifesto içeriği konşimentoların çıktıları ile eşyaya ve taşımaya ilişkin ilgili diğer belgelerin sunulmasını isteyebilir. İzin kapsamında taşınacak eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesinin belli kurumların kontrolüne tabi olması durumunda varış gümrük idaresine sevkinden önce giriş gümrük idaresinde eşyaya ilişkin gerekli kontroller yapılır. Hareket gümrük idaresince gerek görülmesi halinde, belirli bir tarih aralığında izin kapsamında gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak tarama veya yoklama yöntemiyle kontroller gerçekleştirilir.

Basitleştirme İzin Başvurularının Kabulü Ve Reddi İle İznin Verilmesi

İzin makamı, basitleştirmelerden yararlanma başvurusu üzerine Yönetmeliğin 230. Maddesinde belirtilen genel koşullar ve varsa her bir basitleştirmeye ilişkin özel koşulları dikkate alarak izni verir veya başvuruyu reddeder. Başvurunun reddine ilişkin karar gerekçesiyle birlikte başvuru sahibine bildirilir.

İzin makamı, basitleştirmeye ilişkin bir başvuru aldığında, başvurunun tam olup olmadığını kontrol eder. Aranan belgelerin bir kısmının başvuru dosyasında yer almadığının veya eksik bilgi içerdiğinin tespit edilmesi halinde başvuru sahibine bildirilen eksiklikler bunlara ilişkin bildirimin yapıldığı tarihi müteakip en geç altmış gün içinde tamamlanır. Bu süre içerisinde tamamlanmayan başvuru yapılmamış sayılır.

Saygılarımla,

YUSUF ÖZER

Yeminli Mali Müşavir

Bağımsız Denetçi

Vergi Hukuku ve Uygulamaları Bilim Uzmanı