FİNANSAL YENİDEN YAPILANDIRMA VE ÇERÇEVE ANLAŞMA
Bilindiği üzere, 15 Ağustos 2018 tarihli ve 30510 sayılı Resmi Gazete’de Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik yayınlanmış olup, bu yönetmelikte Türkiye Bankalar Birliği (TBB)’ne düzenlemesi konusunda yetki verilen Çerçeve Anlaşma bugün yayınlandı.
Buna göre, Bankalar, Finansal Kiralama Şirk., Faktöring Şirk. Ve Finansman Şirketlerine (Alacaklı Kuruluş) olan ve anaparası (nakit+gayrinakit) 100 milyon TL’yi aşan ticari kredi borçları yeniden yapılandırma kapsamında değerlendirilebilecektir. Çerçeve Anlaşmada amacın ekonomiye katma değer oluşturduğuna inanılan ve geçici olarak finansal ödemeleri aksayan borçluların, fon üretme kabiliyetleri de dikkate alınarak Alacaklı Kuruluşlar tarafından uygun görülecek makul bir süre içerisinde ve makul koşullarla, gerek ekonomik faaliyetlerine devam etmeleri, gerekse öngörülen süre içerisinde finansal kesime ve kamu dahil diğer alacaklılara olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerini sağlamak olduğu belirtilmiştir. Makul süre ve koşullar, Çerçeve Anlaşmada belirtilen ve borçulunun mali durumunun ve borçlarını geri ödeyebileceğinin tespitinin yapılacağı fizibilite çalışmalarıyla belirlenecek. Fizibilite çalışmaları, Alacaklı Kuruluşlar Konsorsiyumu olarak belirtilen ve alacaklı kuruluşlar ve kabul edilmeleri halinde diğer alacaklılardan oluşan bir konsorsiyumun kararıyla, banka veya bankalar, bağımsız denetim kuruluşlarına ya da AKK tarafından uygun görülecek diğer kuruluşlara yaptırılacaktır.
Borçluların ekonomik faaliyetlerine devam etmelerini ve öngörülen süre içerisinde finansal kesime ve kamu dahil diğer alacaklılara olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerini sağlamak amacıyla alınacak tedbirler de Yönetmelik’te ifade edildiği gibi Çerçeve Anlaşma’da da belirtilmiştir. Anlaşmada, kredi borcunun vadesini uzatmak, kredi yenileme, ek kredi kullandırma, alacağın faiz ve benzeri fer’ilerinde indirim veya vazgeçme ve alacağın belli şartlar altında devir veya temliki, iştirake dönüştürülmesi gibi tedbirler öngörülmektedir.
Çerçeve Anlaşma yeniden yapılandırma konusunda tüm usul ve esasların belirlendiği ve yeniden yapılandırma sözleşmesinin asli unsurları, hak ve yükümlülükleri belirliyor. Anlaşmanın konusu, Finansal Yeniden Yapılandırma (FYY) uygulanacak borçlulara ilişkin kriterlerin belirlenmesi, sözleşme yapma doğrultusunda uzlaşma sürecinde gerekli organizasyon yapısının belirlenmesi, Alacaklı Kuruluşlar’ın uyması gereken genel prensiplerin belirlenmesi, Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmeleri’nin (FYYS) içeriğinin belirlenmesi, gerekli görülmesi halinde Alacaklı Kuruluşlar’ın kendi aralarında yapacakları sözleşmelere ilişkin esasların belirlenmesi, Alacaklı Kuruluşlar ile FYYS’lerde taraf olabilecek diğer alacaklıların aralarındaki ilişkilerin düzenlenmesine ilişkin esasların belirlenmesi ve diğer bazı hususlar olarak belirtilmiştir.
Kimler Kapsama Dahil Olabilir?
Yukarıda belirtildiği üzere, Alacaklı kuruluşlara anapara borç toplamı 100 milyon TL’yi aşan borçlular kapsama alınabilir. Bir borçlu yada borçlunun dahil olduğu risk grubundaki diğer borçlular bir bütün olarak veya kısmen yeniden yapılandırılabilir. Bu noktada borçluda aranan şartlar:
Borçluların fizibilite çalışması sonucu borcunu ödeyebileceğinin tespiti şarttır. Bununla ilgili, konsorsiyumun olumlu görüş kararı vermesi gerekiyor.
Borçlunun kredileri, Standart Nitelikli Krediler, Yakın İzlemedeki Krediler risk gruplarında olmalı veya donuk alacak risk grubundaysa hiçbir alacaklı kuruluş tarafından yasal takibe başlanmamış olmalı.
Organizasyon Yapısı ve Sürecin İşlemesi
Çerçeve Anlaşma Kapsamı borçlu Başvuru Bankası denilen Alacaklı Kuruluş’a ilk başvuruyu yapar. İlgili müzakerelerin yönetilmesi, sonuçlandırılması ve uygulamanın izlenmesi konusunda, alacaklı kuruluşlardan biri Lider Banka olarak belirlenir. Alacaklı kuruluşlardan oluşan bir konsorsiyum kurulur. Diğer alacaklılar, şartları Anlaşmada belirlendiği üzere konsorsiyuma dahil için başvuru yapabilir. Diğer alacaklıların AKK’ya kabul edilebilmeleri için ilgili AKK’nın onayının yanı sıra bu kapsamda yapılandırılacak borçluyla sınırlı olmak üzere Çerçeve Anlaşması’nın bir suretini imzalayarak bu yükümlülükleri kabul etmeleri ve Lider Banka’ya (LB) vermeleri yeterlidir.
Yapılandırma sürecine alınabilecek borçlular; en yüksek alacaklı üç Alacaklı Kuruluştan birine, Çerçeve Anlaşması ekinde belirtilen formata uygun bir Başvuru ve Taahhüt Mektubu’na sürecin gerektirdiği diğer belge ve bilgileri (ortakların, kefillerin ve bunların eş ve çocuklarına ait ve borçlu olsun olmasın yurtiçi ve yurt dışındaki tüm grup firmalarının güncel ve geriye dönük son üç yıla ait varlık dökümü, tüm finansal kuruluşlardaki risk ve teminat bilgileri gibi) de ekleyerek başvuruda bulunurlar.
Kendisine başvurulan Alacaklı Kuruluş en geç üç iş günü içinde olmak üzere ilgili borçlunun beyanı doğrultusunda borçlu bulunduğu ve Çerçeve Anlaşması’nın tarafları arasında bulunan Alacaklı Kuruluşlar’a bilgi vererek bu Anlaşma’da belirlenen yönteme uygun olarak yapılacak hesaplamaya göre alacaklarının ve varsa teminatlarının bildirilmesini talep eder.
Alacaklı Kuruluşlar Konsorsiyumu, durumun korunması sürecini yürütür. Durumun korunması süreci, tarafların gerek kendi aralarındaki gerekse borçlu ile olan mevcut hukuki statünün, teminat yapısının, ilişki düzeyinin ve borçlu ile ortaklarının varlıklarının, öngörülen makul bir müzakere süresi boyunca korunmasını içeren bir süreçtir.
Borçlu, durumun korunması sürecinin geçerli olduğu süre içinde AKK üyeleri de dahil olmak üzere alacaklılar arasında (tek tek ya da grup halinde) farklılık yaratacak hiçbir girişimde bulunamaz. Bu kısıtlama, ilgili borçlunun bağlantılı bulunduğu diğer kişi ve kuruluşlar ile ortaklarını da kapsar.
Taraflar, borçlu ile olan mevcut hukuki statünün, teminat yapısının, ilişki düzeyinin ve borçlu ile ortaklarının malvarlıklarının, müzakere süreci içinde kapsamlı olarak korunmasına genel olarak özen gösterirler.
Başvuru Bankası’na usulüne uygun bir şekilde başvuruda bulunulması ve başvurunun ilgili Alacaklı Kuruluşlar’la paylaşılması ile birlikte, herhangi bir prosedüre tabi olmaksızın Durumun Korunması Süreci başlar. Bu süreçte borçlu hakkında icra takibi yapılamaz, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler nedeniyle hak kaybına yol açacak durumlar hariç olmak üzere, mevcut takiplere devam edilemez, yeni takipler açılamaz, diğer yasal yollara başvurulamaz. Durumun Korunması Süreci’nin devam edip etmemesine ilk AKK toplantısında karar verilir.
Yapılandırmanın Genel Prensipleri
Konsorsiyum’un uygun görmesi halinde, borçlu bazında belirlenecek koşullarla borcun vadeye bağlanması, borçluya ilave finansman sağlanması, (işletme sermayesi amaçlı ve/veya gerek duyulduğunda yarım kalmış yatırımın veya yeni yatırımın finansmanı amacıyla), borçlunun ana faaliyeti ile doğrudan ilgili olmayan faaliyetlerinin tasfiyesi, sermaye artırımı, yönetim değişikliği, halka açılma, iştirak ve varlık satışı, ortaklık yapısının değiştirilmesi, şirket hisseleri/hisse senetleri üzerinde AKK’ya dahil alacaklılar lehine rehin ve/veya intifa hakkı tesis edilmesi, gerekli görülmesi halinde başvuruyu yapan borçlunun ortak ve birinci derece akrabalarının mal varlıklarının teminat olarak garameten AKK üyelerine verilmesi hususları dahil, burada sayılmayan ancak ilgili borçlunun ekonomiye kazandırılmasını teminen gerekli görülen değişiklikler (tek başına veya bir kısmı ya da tamamı bir arada olmak üzere) yapılabilir ya da yapılması ilgili borçludan talep edilebilir. Bu konuda çok geniş yetkiler ile borçlunun mali durumu kontrol edilip yönetilebilecektir. Alacaklı kuruluşlar, uzlaşmanın sağlanması için azami çabayı göst ermek zorundadır.
Kapsama alınan her borçlu kendi özel koşulları içinde değerlendirilecek ve en uygun çözüm bulunmaya çalışılacaktır. Sözleşme düzenlenmesine kadar geçen sürecin çok hızlı yürütülmesi istenmektedir. Borçluların daha önceden alacaklı kuruluşlara verdiği teminatların korunması esas olmakla birlikte, gerekli görüldüğü takdirde teminatın paraya çevrilmesi konusunda sözleşmeye hükümler konulabilir.
Sözleşmede revizyona gidilmesi gerekirse, toplam alacakların %75’ini ve konsorsiyuma dahil alacaklı kuruluşların en az yüzde 30’unu temsil eden Alacaklı Kuruluşlar’ın aynı yöndeki kararı gerekmektedir.
İlgili tüm kuruluşlar, yapılandırmaya konu borçlunun FYY’ye ilişkin olarak tüm süreç boyunca gizlilik ilkesine tam olarak uyarlar. Bankacılık Kanunu’nun bankacılık sırrı ve müşteri sırrının korunmasına ilişkin hükümlerine tamamen riayet edilir. Kamuoyunun bilgilendirilmesine yönelik raporlar ve konsolide istatistik bilgileri TBB tarafından, TBB Yönetim Kurulu’nun belirlediği esas ve usuller çerçevesinde, ilgili borçlunun, ortaklarının ve varsa garanti veren kişiler ile Alacaklı Kuruluşlar’ın isimlerine yer verilmeksizin açıklanır.
Konsorsiyum başvuru tarihinden itibaren en fazla 90 gün içinde yeniden yapılandırma kararını oluşturamadığı takdirde süreç sona erer. Bu süre, AKK’ya üye Alacaklı Kuruluşlar’ın toplam alacaklarının yüzde 75’ini (yüzde 75 dahil) ve AKK’ya üye Alacaklı Kuruluş sayısının en az yüzde 30’unu temsil eden Alacaklı Kuruluşlar’ın aynı yöndeki kararıyla en fazla iki ay süreyle uzatılabilir. Sözleşme’nin imzalanması dahil toplam süre 150 günü geçmeyecektir. Çerçeve Anlaşması’nın iki yıllık süresi içinde en fazla iki kere başvuru yapılabilir.
AKK’ya dahil bankalar, Bankacılık Kanunu’nun 49. maddesinde tanımlandığı şekliyle aynı risk grubuna dahil oldukları borçlulara piyasa faizlerinin altında faiz uygulayamazlar ve ilave finansman sağlayamazlar.
Çerçeve Anlaşmaları kapsamında bir borçluyla yapılan sözleşmenin Alacaklı Kuruluşlar’ın alacaklarının üçte ikisini oluşturan çoğunluğu tarafından imzalanması halinde, Çerçeve Anlaşması’nı imzalamış olan Alacaklı Kuruluşlar’ın tamamı tarafından alacakların yeniden yapılandırılması zorunludur.
Uyuşmazlık halinde Türk Bankalar Birliği’nin belirleyeceği 3 kişilik bir Hakem Kurulu oluşturuluyor ve tercihen oybirliği, oybirliği sağlanamıyorsa oyçokluğuyla karar alınacaktır.
Çerçeve Anlaşma, BDDK tarafından onaylandığı tarihten itibaren 2 yıl içinde imzalanacak yeniden yapılandırma sözleşmeleri için geçerlidir. Süreyi uzatmaya Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu yetkilidir.
Saygılarımla.
YUSUF ÖZER
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Vergi Hukuku ve Uygulamaları Bilim Uzmanı